5G daha gelmeden o kadar çok tartışmalara konu oldu ki, daha yaşantımıza dahil olamadan hepimizin aklında iyi veya kötü bir 5G senaryosu oluştu. Her ne kadar karşıt görüşler ile ilgili birçok araştırma
olsa da biz bu yazımızda zararlarından ziyade faydaları ve hayatımızda değiştirebilecekleri üzerine duracağız.
Peki Nedir Bu 5G?
5G kelime anlamı ile beşinci nesil (5th Generation) anlamına geliyor. Yani telekom sektöründe açılan beşinci çağı ifade ediyor. Hatırlayacağımız gibi ilk analog telefonların icadı ile 1G (AMPS, TACS) kullanımı başladı, akabinde de analog haberleşme ilk defa dijitale çevrilerek kısa mesaj desteği ile birlikte telekom sektöründeki en önemli adımlardan bir tanesi atılarak 2G GSM, GPRS, EDGE) kullanıldı. Her geçen gün hız ihtiyacı arttığı için 2G yerini 3G (UMTS, HSPA) ye bırakarak daha hızlı veri alışverişi sağladı. Son olarak 4G (LTE, LTE Advanced) teknolojisi ile çok yüksek veri alışveriş hızlarına erişerek hepimizin sosyal medya aracılığı ile 1080p veya 4K videoları izleyebilmemize olanak sağlamış oldu.
Günümüz teknolojisinde çok sık duyduğumuz kelimeler türedi bunlara örnek olarak IoT (nesnelerin interneti), Endüstri 4.0 kelimelerini verebiliriz. Her iki terim de herhangi bir nesneden herhangi bir zamanda herhangi bir veriyi alarak herhangi bir yere gönderebilme anlamına geliyor. Bu da daha çok nesnenin aynı anda mevcut ağa bağlanarak diğer birimler ile konuşabilmesi ifade ediyor. Diğer yandan gelişen otomobil sektörü ile otonom sürüş üzerine çalışan birçok firma mevcut bu otonom sürüş ile
birlikte artık herhangi bir sürücü olmadan aracımızın istediğimiz bir yerden istediğimiz bir yere seyahat etmesini sağlayacağız. Araç üzerinde bulunan sensörler ve diğer araçlar ile haberleşme teknolojisi sayesinde hem yol bulma hem de çarpışmaların önüne geçilerek kazasız bir hayat sağlanacak.
“Aynı boyuta sahip bir ürün 4G ile 33 saatte indirilebilirken
5G ile yalnızca 20 dakikada indirilebilir hale gelecek.”
5G’nin faydası ne olacak? Neden 5G?
Şu anki teknoloji ile yapılabileceklerin ucu bucağı yok, her ne kadar yukarda örneklendirmeye çalışsak da bu örnekleri arttırmak oldukça mümkün. 5G teknolojisi ile sağlanması hedeflenen üç ana hizmet mevcut. Bunlar; hız, gecikme (Lag) ve bağlanabilirlik. Bahsettiğimiz bu ana 3 özelliğe tek tek değinmek gerekirse; Şu anda kullanmakta olduğumuz 4G teknolojisi ile erişebildiğimiz hızlar 10Mbps ile 100Mbps arasında değişmekle birlikte bunun yerini alacak olan 5G teknolojisinde 1Gbps ile 100Gbps arasında bir hız sunulması planlanıyor. Kısaca bir örnek verecek olursak internetten indirmek istediğimiz 2019 yılında çıkan ve serisinin en günceli olan Call of Duty: Modern Warfare oyununun boyutu 150GB’tır.
Bu oyunu 4G ile indirdiğimizde;
10Mbps / 8 = 1,25MBps (saniyede 1,25 Megabyte) olarak görmekteyiz. Toplam oyun boyutuna baktığımızda 150GB / 1,25MB = 120.000 saniye / 2000 dakika / 33 Saat olarak görebiliriz.
Aynı oyunu 5G ile indirdiğimizde;
1Gbps / 8 = 125MBps (saniyede 125 Megabyte) olarak görmekteyiz. Toplam oyun boyutuna baktığımızda ise, 150GB / 125MB = 1200 saniye / 20 dakika olarak görebiliriz. Sonuç olarak aynı boyuta sahip bir ürün 4G ile 33 saatte indirilebilirken 5G ile yalnızca 20 dakikada indirilebilir hale gelecektir ki bu hızın büyüklüğünü siz hayal edebilirsiniz.
Diğer bir devrim niteliğinde olan özellik ise gecikme üzerine yapılan iyileştirmedir. Şu anda kullandığımız mobil internet bağlantısının ortalama gecikme süresi 100ms ila 200ms civarındadır. Bu hız, bir insanın tepki süreleri ile karşılaştırıldığında çok ama çok hızlıdır. Bir insanın herhangi bir olaya tepki süresi ortalama 300ms civarında. 5G teknolojisinin sağlayacağı avantajlardan olan bu gecikme süresi yalnızca 1ms olacak. Buna gerçek zaman bile diyebiliriz. Yani, oturduğumuz yerden dünyanın öbür ucundaki bir
makinayı, bir arabayı, bir insansız hava aracını sanki yanındaymış gibi kullanabileceğimiz anlamına
geliyor.
Otonom araçlara kısaca değinmiştik. Her ne kadar şu an kullanıma başlanmış olsa da haberleşmesinde 200ms’lik bir gecikme hala var, bu da aslında yeterince güvenli olmadığı anlamına geliyor. 5G teknolojisinin 1ms’lik düşük gecikmesi ile artık otonom araçlar trafik ışıkları, tabelalar ve en önemlisi diğer sürücüsüz araçlar ile gerçek zamanlı ve sürekli iletişim kurabilecekler. Böylece oluşacak trafiğin ve çarpışmaların önüne geçilmiş olacak. Bu yenilikler hayatımızı değerli kılarken, 5G çok daha önemli olan sağlık sektöründe de kullanılacak. 5G’deki düşük gecikme hızları ile artık uzaktan ameliyatlar gerçek zamanlı olarak yapılacak. Dünyanın öbür ucundaki bir cerrah internet üzerinden kontrol edeceği robot kollar ile dünyanın diğer ucundaki bir hastayı ameliyat edebilecek. Aslında bu çok da uzak bir gelecek değil, 8 Ocak 2019 tarihinde 5G üzerinden uzaktan ameliyat ilk kez başarılı bir şekilde gerçekleştirildi. Çin’de bulunan bir cerrah kendisine 50km uzaklıkta bulunan bir laboratuvardaki bir hayvanın karaciğer ameliyatını 5G üzerinden gerçek zamanlı olarak gerçekleştirdi. Aslında 5G sağlıkta da bir devrim yaratacak.
“Otonom araçlara kısaca değinmiştik.
Her ne kadar şu an kullanıma başlanmış olsa da
haberleşmesinde 200ms’lik bir gecikme hala var,
bu da aslında yeterince güvenli olmadığı anlamına geliyor.”
Otonom araçlara kısaca değinmiştik. Her ne kadar şu an kullanıma başlanmış olsa da haberleşmesinde 200ms’lik bir gecikme hala var, bu da aslında yeterince güvenli olmadığı anlamına geliyor. 5G teknolojisinin 1ms’lik düşük gecikmesi ile artık otonom araçlar trafik ışıkları, tabelalar ve en önemlisi diğer sürücüsüz araçlar ile gerçek zamanlı ve sürekli iletişim kurabilecekler. Böylece oluşacak trafiğin ve çarpışmaların önüne geçilmiş olacak. Bu yenilikler hayatımızı değerli kılarken, 5G çok daha önemli olan sağlık sektöründe de kullanılacak. 5G’deki düşük gecikme hızları ile artık uzaktan ameliyatlar gerçek zamanlı olarak yapılacak. Dünyanın öbür ucundaki bir cerrah internet üzerinden kontrol edeceği robot kollar ile dünyanın diğer ucundaki bir hastayı ameliyat edebilecek. Aslında bu çok da uzak bir gelecek değil, 8 Ocak 2019 tarihinde 5G üzerinden uzaktan ameliyat ilk kez başarılı bir şekilde gerçekleştirildi. Çin’de bulunan bir cerrah kendisine 50km uzaklıkta bulunan bir laboratuvardaki bir hayvanın karaciğer ameliyatını 5G üzerinden gerçek zamanlı olarak gerçekleştirdi. Aslında 5G sağlıkta da bir devrim yaratacak. Son olarak bağlanabilirlik konusuna değinecek olursak, burada vurgulamak istediğimiz aynı anda bir noktaya kaç cihazla bağlanabileceğimizdir. Güncel teknoloji olan 4G ile bir noktaya aynı anda on cihaz bağlanabiliyorsa 5G ile bu bağlanılabilirlik yüzlere hatta binlere çıkacak. Bunun önemi günümüzde her ne kadar anlaşılamasa da IoT (Nesnelerin İnterneti) kavramı gün be gün hayatımıza girdikçe aslında bu bağlanılabilirlik olmazsa olmaz olacak. Evimizden, otomobilimize, hatta iş yerimize kadar etrafımız akıllı cihazlarla donatılacak. Evimize girerken kapımız artık akıllı olacak, içeri girdiğimizde kombimiz akıllı olacak, ışıklarımız akıllı olacak daha da fazlası televizyon ve kahve makinemiz bile akıllı olacak, birbirleriyle sürekli haberleşme halinde olacaklar. Hal böyle olunca bir bağlantı noktasına çok sayıda cihazın bağlanabilirlik durumu ihtiyaç haline gelecek. 5G teknolojisi de bu ihtiyaca yönelik olarak bağlanılabilirlik özelliği ile geliyor.
Her ne kadar özellik olarak değinmesek de 5G teknolojisinin görünmeyen bir özelliği mevcut. Bu da düşük güç tüketimidir. Akıllı cihazlar artık giyilebilir teknolojiye kadar yayıldılar. Kulaklıklarımız, bilekliklerimiz hatta sağlık sektöründe kullanılan sağlık verisi ölçme cihazlarına kadar hepsi artık pille çalışıyor. Pilli uygulama söz konusu olduğunda akıllara gelen ilk soru güç tüketimidir. 5G teknolojisi hedef olarak tüm akıllı cihazları aldığından dolayı giyilebilir cihazlar da 5G’nin hedefinde. Böylece daha düşük güç tüketimiyle daha uzun pil ömrü sağlayabilecek. Özdisan Elektronik’in distribütörlüğünü yapmış olduğu Gosuncn (ZTEWelink), hücresel bağlantı ürünlerindeki başarısı ile kendini dünya çapında kanıtlamış firmalar arasında bulunuyor. Hücresel bağlantı günümüzde her alanda kullanılıyor. Uzaktan takip sistemleri, araç takip sistemleri, uzaktan izleme sistemleri gibi birçok sektörde 2G/3G/4G veya NB-IoT ürünleri bulunuyor. Gosuncn firması var olan 2G/3G/4G/NB-IoT ürünleri üretip tüm dünyaya hizmet sunarken güncel teknolojiyi de yakından takip ederek 5G üzerine yeni ürünler geliştiriyor ve kullanıcıların hizmetine sunuyor.
“Gosuncn, kendi bünyesinde RF laboratuvarı
olan sayılı firmalar arasında yer alıyor.”
Gosuncn, kendi bünyesinde RF laboratuvarı olan sayılı firmalar arasında yer alıyor. Teknolojiyi yalnızca kullana değil üreten ve yön veren bir firma olup 5G teknolojisinin geliştirilmesinde büyük rol oynamaktadır. Bünyesinde barındırdığı teknik ekip ile birlikte müşterilerine baştan sona bir destek veriyor. Ürün seçimi yapılırken verilen destek, daha sonra PCB çizimi sırasında da sürmektedir. Ön kontrol adını verdiğimiz PCB kontrolü ile daha üretim aşamasına gelmeden oluşabilecek hataların önüne geçilebiliyor. Üretim aşamasından sonra prototip testi ile müşteriler çalışır şekilde ürünlerini Gosuncn firmasına gönderebiliyor ve burada RF ve performans testi yapılarak üretilen ürünün her açıdan profesyonel olması sağlanıyor. Gosuncn her ürünü için yayınladığı geliştirme devreleri ile müşterilerine herhangi bir PCB tasarımı yapmadan ürünleri test etme ve projelerini prototipleme imkanı sağlıyor.
Gosuncn firmasının yayınladığı 5G modül olan GM800 kodlu ürün Qualcomm SDX55 çipi ile tasarlandı. 5G desteği olmasına rağmen olası durumlarda 4G/3G yapılarını da kullanabiliyor. İndirme hızı olarak 3.5Gbps, yükleme hızı olarak 500Mbps gibi çok yüksek hızları destekliyor. Kendi üzerinde 4×4 MIMO (Multiple Input Multiple Output) anten desteği mevcut. Dahili GNSS özelliği ile harici bir konumlandırma çipine ihtiyaç duymadan konum verilerini kullanabiliyor. Son olarak tüm dünyada geçerliliğini sağlayan CCC, SRRC, CTA, RoHS, CE, FCC, GCF, PTCRB ve China Telecom sertifikalarına sahip. 5G modül ve tüm Gosuncn ürünleri Özdisan Elektronik müşterilerinin hizmetinde.
