Teknoloji günümüzde artık dört bir yanımızı sardı desek yanılmış olmayız. Yıllar içerisine hayatımızın her alanında yer almayı başaran bu alandaki nitelikli iş gücü ihtiyacı da global çapta artmaya devam ediyor. Teknolojide çalışan iş gücüne yönelik çalışmalar yapan Teknolojide Kadın Derneği, sektördeki sayıca çok az olan kadın oranını artırarak kadınlarımızın bu alanda kendi potansiyellerini keşfetmesini sağlamayı amaçlıyor. Yönetim Kurulu Başkanı Zehra Öney ile bir araya gelerek, derneğin faaliyetlerini ve hedeflerini konuştuk.
Wtech kimdir ve kuruluş amacı nedir?
Teknolojide Kadın Derneği (Wtech), 31 Ocak 2019 tarihinde, bilim ve teknoloji alanlarında eksik olan ve gittikçe de eksikliği artacak olan teknoloji alanında uzman, eğitimli insan ihtiyacını kapatmak için yatırım yapıp, yetişmiş birey sayısını artırarak Türkiye’yi teknoloji konusunda güçlü bir şekilde küresel rekabette avantajlı bir ülke haline getirmek; böylece Türkiye’nin refah gücünü arttırmak amacıyla kuruldu. Teknolojide Kadın Derneği olarak, teknoloji alanında insana yatırım yaparak, sektörde sayıca çok az olan kadın oranını artırarak kadınlarımızın bu alanda kendi potansiyellerini keşfetmesini ve fırsat eşitliğini sağlamak için çalışmalarımızı başlattık. Böylece bireylerin, teknoloji ile olan bağlılık ve farkındalığını artırıyoruz. Odağımız her zaman insan ve çeşitlilik tabii ki. Ama özellikle kadınların AR-GE, inovasyon ve üretimde yer almasını istiyoruz. Bunun yanı sıra, liselerde okuyan kız çocuklarımız ile Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (STEM) alanlarında eğitim gören öğrencilerimize yetenek yönetimi, burs imkanı, network, rol model (mentor) destekleri sağlayarak teknolojide, üretimde, bilimde ve buluşta motivasyonlarını artırmayı amaçladık.
Wtech’in çalışma alanları neler?
Derneğimizin üç tane odak noktası var: Eğitim, Wtech Platform, Araştırma ve Ölçümleme. Bu odak noktalarını ve derneğimizin kuruluş amacını temel alarak, teknolojinin inanılmaz bir hızla ilerlediği ve herkesin bu duruma adapte olmasının zorunlu hale geldiği bugünlerde, kadınların iş gücünü de arkamıza alıyoruz. Türkiye’nin ekonomik kalkınmasını gerçekleştirmesini desteklemek ve 2025’e kadar teknoloji alanında ihtiyacımız olacak 3,5 milyonluk istihdam açığının kapanmasını sağlamak için ülkemizde teknolojide uzman ve yetkin bireyin yetiştirilmesine somut katkı veriyoruz. İşte bu amaçla kurduğumuz Wtech Akademi’de %80 kadın %20 erkek kotasını gözeterek verdiğimiz teknolojik uzmanlık programlarımıza çeşitli fon destekleri almaya çalışarak ilerliyoruz. 5 yıl içinde 500.000 kişiye bu alanda
uzmanlık eğitimi ve gerekli global ve lokal sertifikasyonları verebilmeyi hedefimize almış durumdayız. Wtech Platform’da ise Türkiye çapında STEM alanında okuyan öğrencilere erişim sağlıyoruz. Bu açıdan Türkiye’de kurulmuş olan ilk platform olan wtechplatform.com, özel sektör, kamu ve üniversitelerin
projelerini bir araya toplayarak üniversite ve lise öğrencileri için bu projelere kolay erişim sağlayan yapı. Öğrencilerin öz geçmişlerini paylaşarak kendilerini ve fikirlerini ifade edebildikleri, projelerini sunabilecekleri bir kariyer ve yetenek alanı. Araştırma ve Ölçümleme tarafında ise Türkiye’de teknolojide çalışma endeksini çıkarmak için alt yapımız tamamlandı. Ölçemezsek yönetemeyiz diye düşündüğümüz için bu çalışmaya büyük önem veriyoruz.
“Kadınların AR -GE, inovasyon ve üretimde yer almasını istiyoruz.”
Kadınların teknoloji alanındaki gelişimleri hakkında neler söylemek istersiniz?
Aslında bu sorunuzun cevabı tam olarak şimdi vereceğim rakamlarda gizli. McKinsey yayınladığı bir raporda, 400 milyon ile 800 milyon arası bireyin otomasyonla yerlerinden olabileceğini ve 2030 yılına kadar da küresel ölçekte yeni işler bulması gerektiğini tahmin ediyor. Dünya genelinde ise 40 milyon ile 160 milyon arasında kadının 2030 yılına kadar daha kalifiye rollere geçmesi gerekecek. Biraz önce 3,5 milyonluk bir istihdam açığının oluşacağından bahsettim. Bu da PwC’nin tahminiydi. Çok uzun süre teknoloji alanında çalışmış bir kadın olarak da bu konudaki gözlemlerimi paylaşmak isterim. Girdiğim toplantılarda ve sektörel etkinliklerde fark ettiğim bir nokta oldu: Üniversitelerin STEM (Fen Matematik, Mühendislik, Bilim) alanında okuyan ve bu bölümlerden mezun olan genç kızlarımızın oranı %37’lerdeyken mezun olanların eğitimini aldıkları alanlarda kariyer hayatına devam etme oranı ise %10’lara düşüyor.
TrustRadius tarafından bu yıl yayınlanan “Women in Tech” raporunda kadın mühendislerin %51’i tipik bir toplantıda her kadın katılımcıya beş veya daha fazla erkek katılımcı düştüğünü belirtmiş. Aynı araştırma kadınların teknoloji sektöründe mentör ve rol modelleri bulmasının erkeklere göre daha zor olduğunu ortaya koyuyor. Kadınların %44’ü kendi alanında mentör / rol modeli bulmayı oldukça zor bulmuş. Bu, yapay zekada yarım olduğumuz anlamına geliyor: Erkekler var ama kadınlar yok. Yapay zeka kısmında tam performans göstermiyoruz. İstihdam kaynaklarımızdan tam olarak faydalanmıyoruz. UNESCO verilerine göre, dünyada bilim insanlarının arasında kadınların oranı %30’dan az. Wtech’de de yapmak için çalıştığımız şey; yapay zekayı yönetebilecek, onunla yan yana çalışabilecek, bu teknolojinin altında ezilmeyecek bir uzman popülasyonu yaratmak. Bunu yapmak için kadınlara “Gelin bu işe girin, artık
kolları sıvayın.” diyoruz. Erkekler zaten var. Onların yanında olarak, bu çeşitliliği sağlamak gerekiyor; çünkü bu insanlığın geleceği için çok hayati.
“Wtech Akademi’de 5 yıl içinde 500.000 kişiye bu alanda uzmanlık eğitimi
ve gerekli global ve lokal sertifikasyonları verebilmeyi hedefliyoruz.”
Peki Wtech’in gelecekteki hedefleri nedir?
Derneğimiz henüz bir yıl önce kuruldu. Oldukça genç ama bir o kadar da güçlü, yetkin, hızlı ve yaygın bir sivil toplum kuruluşuyuz. Derneğimiz tarafından gerçekleştirilen her çalışma inanılmaz bir titizlikle oya gibi işleniyor. Hem etkin hem yüksek kalitede gerçekleşiyor. Klasik dernekten daha farklıyız. Yeni dünyanın düzenine uygun şekilde, hızlı karar alıp programlı bir şekilde uyguluyoruz. Bizim için amaç skordur: Ne kadar insanı geliştirdik, yetiştirdik ve ne kadar kadını teknolojiye yetiştirdik, bunlara bakarız. Makyaja değil sonuca odaklanmış işler gerçekleştiriyoruz. Ama buna rağmen kurulduğumuz ilk günden bu yana, üyelerimizle, gençlerimizle, şirketlerle diğer kurum ve kuruluşlarla dirsek temasını hiç kesmeden odaklı bir şekilde çalışıp, hızlı ve doğru kararlar verdiğimiz için bugün çok iyi bir yerde olduğumuzu düşünüyorum. Bir yıl önce, 60 kurucu üye, kurum ve kişi ile yola çıktık. Bugün üye sayımız 135. Türkiye’nin önde gelen 90 kurumsal şirketi (Turkcell, Vodafone, Microsoft, HP, Netaş, Cisco, Logo, SAS, Denizbank, Akbank, Arçelik, EnerjiSA, Limak vs) üst düzey temsiliyetleri ile derneğimizde kurucu üye olarak yer alıyor.
Kadın girişimci ve kadın istihdamı konusunda yaptığınız projelerden bahseder misiniz?
Bu kapsamda, Wtech Akademi’de, DenizBank, Intertech, Microsoft Türkiye ve HumanGroup iş birliği ile
istihdam garantili SQL Veri Tabanı Yönetimi eğitimini tamamladık. Dört ay boyunca eğitim gören 16 kadın 4 erkek mezunumuz gelecek ay global Microsoft sertifikalarını alacak ve kurucu üye kuruluşlarımızda istihdam edilecekler. Bununla beraber 14 başlık altında topladığımız eğitim serilerimizi de sürdürmeyi planlıyoruz. Bir sonraki eğitimimiz olan Uluslararası Temel İş Analizi Eğitimi IIBA® Business Analysis Body of Knowledge (BABOK) standartlarıyla verilecek. Bu kapsamda sürekliliği olacak şekilde, verimlilik sağlamak açısından minimum 20 kişilik düzenli sınıflar açarak eğitimlerimizi sürdürmeyi amaçlıyoruz. İstihdam garantisi ile vermeyi hedeflediğimiz başka eğitimlerimiz de şu şekilde: Veri Analizi ve Raporlama Uzmanlığı, Android Mobile Developer, IOS Mobile Developer, İş Analisti, Veritabanı Yöneticisi (DBA), Pyhton Kodlama, DevOps, Java, .Net, Makine Öğrenmesi, Azure Data Science (Bulut Bilişim Uzmanlığı) Temel Veri Madenciliği, İş Analizi, Softskill Eğitimleri, Siber Güvenlik Uzmanı.
İş hayatındaki girişimci kadınlara önerileriniz nelerdir?
Kadınlara öncelikle, bilimle ve uzmanlıkla uyumlu olmalarını öneriyorum. İş hayatında olan veya
girişimci kadınlara en önemli tavsiyem teknoloji ile olan aralarındaki açığı kapatmaları ve teknolojiyi iyice öğrenmeleri. Şu an elimizin altında sürekli eğitim imkanı var. Bir işe girişmeden önce uzmanı olmaları gerekiyor. Kullanacakları ürün ve servis hakkında mutlaka eğitim almalı ve servisi kendileri de uygulayabilmeliler. Bununla birlikte beden, ruh ve beyinlerini çok sağlıklı tutmaları ve olumlu düşünmeleri gerekiyor. Gelecekle ilgili fırsatları yakalayabilmek adına ciddi araştırmalar yapmalılar ve en kaliteli içerikleri takip etmeliler.
“Wtech’de de yapmak için çalıştığımız şey; yapay zekayı yönetebilecek,
onunla yan yana çalışabilecek, bu teknolojinin altında ezilmeyecek bir uzman popülasyonu yaratmak. Bunu yapmak için kadınlara “Gelin bu işe girin, artık kolları sıvayın.” diyoruz.”
