PCBA Yatırımları Elektroniğe Hayat Veriyor

Günümüzde hızla gelişen teknoloji PCBA’lerde değişim ve gelişim yaşanmasına sebep oluyor. PCBA üretiminde doğru teknolojiyi kullanmak, sağlam bir tedarik zinciri oluşturmak ve kalite sürekliliğini garanti etmek büyük önem taşıyor. Bu alanda yaptığı teknolojik yatırımlarla adından sıkça söz ettiren Özdisan Elektronik’in Kart Dizgi Departman Müdürü Levent Okur ile bir araya geldik. Okur’a gelişen PCBA üretim süreçlerini ve hizmet verdikleri sektörlerle ilgili merak ettiklerimizi sorduk.

Öncelikle sizi biraz tanıyabilir miyiz?

1965 Eskişehir doğumluyum. Eğitim yıllarım bu şehirde geçti ve yüksek öğrenimimi Elektrik ve Elektronik Mühendisi olarak tamamladım. Askerlik sonrası 2 yıl Siemens firmasında UPS (kesintisiz güç kaynakları) alanında çalıştım. Sonrasında 10 yıl Netaş’ta üretim ve test geliştirme departmanlarında çalışmaya devam ettim. Bu dönemde çok sayıda yurt dışı eğitimim oldu ve cihaz entegrasyon çalışmalarında bulundum. Netaş’ın üretimini outsource etmesi ile elektronik üretiminde dünya devleri olan Solectron ve Flex firmalarında uzman test ve üretim mühendisi olarak çalıştım. 8 yıllık bu dönemde global dünya firmaları ile yurt dışında çalışma şansım oldu ve önemli deneyimler kazandım. Bu firmaların Türkiye’den ayrılması ve Anel’in üretim kısmını bünyesine alması ile Anel’de Üretim Mühendisliği, AR-GE ve Kalibrasyon (Akredite) departmanlarının müdürlüğünü yaptım.

Özdisan Elektronik ile yollarınız nasıl ve ne zaman kesişti?

Anel firmasının elektronik sektöründen çıkması ile 2015 yılında Özdisan Elektronik ile tanıştım. Çalıştığım kurumsal firmalardaki ortak değer, çalışanların firmalarına, firmaların da çalışanlarına güveninin olmasıydı. Özdisan Elektronik’e katıldığımda ilk fark ettiğim; tüm çalışanların firmasına ve sahiplerine karşı duyduğu güven ve saygı oldu. Yeni iş alanlarına yatırım yapan, AR-GE ve yeni teknolojileri destekleyen, müşterilerine değer katan DMY Elektronik Yatırımlar’a katıldığım için kendimi şanslı hissediyorum.

Özdisan Elektronik’te hangi departmandan sorumlusunuz?

Elektronik Kart Dizgi departmanının yöneticiliğini yapıyorum. Bu görevimin yanında elektronik kart dizgi firmalarımızın ihtiyacı olan ekipman, nitelikli eleman ve işletmelerimizin ihtiyaç duydukları konularda da destek sağlıyorum. Kurumsal firmalar ile olan iş geliştirme süreçlerine destek oluyor, aynı zamanda dizgi firmalarımıza yeni müşteriler bulma faaliyetlerini sürdürüyorum.

Bünyesinde devam eden üretim süreçlerinden bahseder misiniz?

Departmanımızın süreçlerinden kısaca bahsedecek olursak; üretim süreçleri başlamadan önce, kart dizgi fiyatları dizgi firmalarımızdan alınıp satış temsilcisine bildirilir. Satış temsilcisi müşteriden almış olduğu siparişi, dizgi departmanımıza üretim için gerekli bütün dokümanlarla birlikte iletir. Bu dokümanlarla üretim süreci başlamış olur. Sistem üzerinde satış siparişinin işlenmesi sağlanır. Bu siparişe müşterinin talep ettiği teslimat bilgileri girilir. Sistem üzerinde, ilgili üretim için gerekli malzemeler Özdisan tanımları ile oluşturulup stok olan malzemeler üretim için rezerve alınır. Eksik kalan ürünler satış temsilcisine bildirilir ve satın alma süreci başlatılır. Son malzemenin geliş tarihine göre, dizgi firmalarımıza dizgi bildiriminde bulunulur ve malzemeler tamamlandıktan sonra dizgi işlemi başlatılır. İlgili üretim tamamlandıktan sonra dizgi firmalarımızdan gelen bilgi doğrultusunda satış temsilcisi ve sevkiyat depo birimine stok işlemlerinin tamamlandığı bilgisi verilir. Ve müşteriye sevkiyat sağlanır.

Özdisan Elektronik’in PCBA pazarındaki konumundan bahsedebilir misiniz?

Özdisan Elektronik, komponent tedariğinde Türkiye pazarının yüzde 40’ına sahip, lider konumuyla kendisini kanıtlamış bir firma. Bu özelliğiyle birlikte, elektronik kart dizgisi yapan firmalarımıza (ASSAN ve EMS) sağladığı tedarikçi rolü ile de elektroniğe hayat verme konusunda iddialı bir konuma geldi. PCBA üretimlerinde yaptığı teknolojik yatırımlarla sektöründe takip edilen bir firma konumunda bulunuyor.

Özdisan Elektronik bünyesinde üretilen PCBA’leri üstün kılan özellikler neler?

Elektronik kart dizgisinin tamamı oldukça karmaşık bir süreçtir. SMT teknolojisi, PCBA üretiminin kritik aşamasıdır. Lehimleme kararlılığı doğrudan elektronik ürünlerin performansını belirler. Yeni bir ürünün tasarım ve üretim aşamaları boyunca ortaya çıkabilecek olasılıkları görmek, öngörmek ve planlamak oldukça zor bir iştir. Elektronik üretim servis hizmeti veren firmalarda bu süreç büyük önem taşıyor. Özdisan’ın PCBA’lerini üstün kılan da; üretim aşamalarını iyi bilen, son teknoloji makinaları kullanan, eğitimli uzman personellerin bulunduğu dizgi firmalarımızla çalışmasıdır.

Özdisan PCBA üretimiyle sektöre neler vadediyor?

Tasarım hizmetleri: Ürününüzü tasarladınız ve şüphesiz mühendisleriniz iyi ancak şunu unutmamak gerekiyor; bir tasarım için üretileceği üretim hattı büyük önem taşıyor ve bu sürecin optimize edilmesi gerekiyor. Kendi üretim ekipmanlarımızı iyi tanıyoruz, müşterimizin ürününün üretimine başlamadan önce, daha iyi olmasının yollarını sunuyoruz.

Test hizmetleri: Hem üretim aşamasından önce hem de üretim sırasında kapsamlı testlere ihtiyaç duyarsınız. Ürünün test edilmesi, daha sonra ortaya çıkabilecek yüksek maliyetlere neden olacak pek çok sorundan sizi kurtarır. Bu nedenle Özdisan olarak ürün testlerine önem veriyoruz.

Tedarik zinciri yönetimi: Sahte malzemelerin elektronik üretim ortamından uzak tutulmasının tek yolu, tedarik zinciri yönetiminizin güçlü olmasıdır. Özdisan malzeme takibi ve güvenilir kaynakları ile dizgi firmalarımıza güvenli bir tedarik zinciri ağı sağlıyor.

Departmanınızın yıllık üretim kapasitesi, personel sayısı ve
üretim tesisleri ile ilgili bilgi verebilir misiniz?

Yıllık ortalama 250 farklı müşteriye 1500 farklı PCB çeşidi ile toplam 3K-3.5K milyon adet PCBA üretimi ve sevkiyatı gerçekleştiriyoruz. Ekibimiz; bir müdür, bir şef, altı operasyonel personel ve altı dizgi depo personeliyle, merkez depodan gelen destekle bu işlemleri yürütüyor. Elektronik kart dizgi faaliyetlerini 2 firmamız ile sürdürüyoruz. ASSAN Elektronik ve EMS Elektronik. Dizgi firmalarımız ISO9001, 14001, 18001 ve IPC 610, J-STD-001 standartlarına göre üretim yapıyor. Hatlarımızda kurşunlu ve kurşunsuz üretimler yapabiliyoruz. Tüm SMT (yüzey montaj teknolojisi) hatlarımız otomatik screen printer, 3D SPI (Solder Paste Inspection, Krem Lehimin yoğunluğunun ölçülmesi), her biri 75.000 CPH (saatte dizilen komponent sayısı) olan en az 2 pick & place makinası, Nitrojenli Re-Flow ve 3D AOI (otomatik optik kontrol) cihazlarını içeriyor. SMT hatlarından sonra ürünün doğruluğunu kontrol eden ICT (in-circuit, test, devre içi), fonksiyonel ve Boundary Scan (sınır tarama) test cihazlarımız mevcut. Hatalı ürünlerin kontrol edildiği XRAY cihazı ve tespit edilen hataların giderilmesi için de BGA Rework istasyonlarımız bulunuyor. Gerektiğinde istasyonumuzda BGA (ball grid array) malzemelere reballing (lehim toplarının yenilenmesi) işlemini de yapabiliyoruz.

THT (Through-Hole Technology) malzemeleri için dalga lehim prosesi ya da selective soldering (seçimli lehimleme) cihazını kullanıyoruz. Müşterilerimizin talepleri doğrultusunda PCBA’lerin yüzeylerine otomatik kaplama yapabiliyor ve istenilen ısı profilinde yaşlandırma testleri uygulayabiliyoruz.

Özdisan hangi sektörler için PCBA üretimi yapıyor, bunlar arasında en büyük payı olan sektör hangisi?

Özdisan Elektronik, endüstriyel elektronik, medikal sistemler, araç takip, enerji ve otomotiv sektörlerine PCBA üretimi yapıyor.

PCBA’ler hangi ürünlerde kullanılıyor?

Günümüzde elektronik cihazların hayatımıza girmesiyle neredeyse PCBA’lerin dahil olmadığı hiçbir ürün yok diyebiliriz. Ürettiğimiz ürünler sanayii araçlarında, asansörlerde, mutfaklarda, ulaşım araçlarında, iletişim araçlarında, sağlık cihazlarında, aydınlatmada ve bunlar gibi birçok akıllı cihazda kullanılıyor.

Sizce PCBA’lerin kullanım alanları gelişen teknolojiyle birlikte nasıl şekillenecek?

Teknoloji geliştikçe yüksek teknolojili PCB’ler de (baskılı devre kartı) üretilmeye başlandı. Rigid (katı) ve rigid-flex (esnek) PCB’ler günlük hayatımıza girdi. PCBA’ler çok küçüldü. Üretim teknolojisindeki ilerlemeler giyilebilir sistemlere yeni yetenekler ekleyerek ve esnek baskılı elektronik sistemleri hafifleterek PCBA’lerin, giysilere ve vücudumuza gömülmesini kolaylaştırıyor. Akıllı kontak lensler, akıllı haplar, akıllı sağlık cihazları; akıllı dizlik, sırt sensörü, akıllı astım sistemleri, diyabet işleme sistemleri, EKG monitörü ve kanser sensörü gibi yenilikler hayatımıza girdi ve daha yenileri ile de önümüzdeki yıllarda tanışacağız.

PCBA tasarımları teknolojinin gelişmesiyle birlikte nasıl bir değişiklik gösteriyor?

PCBA’ler PCB ve komponent teknolojisini takip ediyor. Temel hedef daha fazla işlevsellik ile daha küçük ve daha hafif ürünler üretmek. Daha da önemlisi; daha az enerji tüketen, akıllı, birçok işi üzerinde toplayan PCBA dizaynlarına gidiliyor.
Üretim tesisleri, tıbbi tesisler, araştırma laboratuvarı ve bilginin hızla erişilmesi gereken diğer yerlerde kullanımı artacaktır. Cihazların her geçen gün daha da küçük hale gelmesi PCBA’leri daha da mikro seviyelere çekecektir.

Kurumsal firmalarla yaptığınız iş birliklerinden bahsedebilir misiniz?

PCB sağladığımız ve PCBA üretimleri konusunda iş birliği içinde olduğumuz bazı kurumsal firmalarımız; Netaş, Tübitak, Bilgem, Viko, Takosan, Eczacıbaşı, Turkcell, Tetaş, Alarko, Gedik, Kaynak ve İsbak’tır.

“Ürettiğimiz ürünler sanayii araçlarında, asansörlerde, mutfaklarda, ulaşım araçlarında, iletişim araçlarında, sağlık cihazlarında, aydınlatmada ve bunlar gibi birçok akıllı cihazda kullanılıyor. “

Aynı zamanda tüm bu firmalara gerektiğinde hızlı ve kaliteli komponent tedariği çözümleri de sunmaktayız. Tedariğini sağladığımız başlıca ürün grupları; güç yarı iletkenleri, pasif komponentler, elektromekanik komponentler, LCD & TFT ekranlar, bataryalar, güç kaynakları, adaptörler, radyo frekans, LED aydınlatma, entegre devreler, micro işlemciler, konnektör ve kablolardır.

Tübitak ile de ihtiyaçları olan HDI PCB’lerin temini konusunda uygun üretici bulma adına çalışmalar yapıyoruz. Eczacıbaşı Lincoln Elektrik Askaynak firması ile çalışmalarımız kaynak makinesi kontrol kartları ve soğutucu üretimleri ile devam ediyor. Alarko firmasına klima kontrol kartı simülatörü üretimi konusunda çözüm sunuyoruz.

Tusaş Motor Sanayi (TEI Eskişehir) ile görüşmelerimiz doğrultusunda Özdisan ve Assan Elektronik’i onaylı tedarikçi yapma taleplerini ilettiler. En yakın zamanda projelerinde kendilerine çözüm ortağı olmayı hedefliyoruz.

PCBA dünyasında yeni gelişmeler var mı?

Günümüzde yapay zeka işlemleri ve yapay zeka işletim sistemleri, alışıldık uygulamaların dışında öğrenen sistemlerin tasarımlarının yapılmasını zorunlu kılıyor. Yapay Zeka (AI), 2025 yılına kadar üretim teknolojisinin yüzünü değiştirmede en önemli etkenlerden biri haline geliyor ve bugünün çalışma uygulamaları, üretkenlik araçları ve fiziksel ortamların birçoğu önümüzdeki sekiz yılda eskimiş hale gelecektir. Bu anlamda PCBA üretimleri de yapay zeka algoritmasının (AI) karmaşıklığından ötürü, yüksek teknolojiler gerektirecektir. PCBA’in kalbi PCB’lerin katman sayıları artıyor. Yüksek yoğunluklu PCB (HDI PCB), Esnek PCB (Flex PCB) , katı-esnek PCB (Rigid-Flex PCB) ve yüksek frekanslarda çalışan gömülü direnç ve kapasitör içeren PCB’ler kullanılmaya başlandı.

2018 hedefleriniz neler?

Departman olarak 2018 yılında daha çok kurumsal firma ile çalışabilmek ve yüzde yüz müşteri memnuniyetini yakalamak, üretim sektöründeki yenilikleri takip etmek, üretimlerimizi kaliteden ödün vermeden en az yüzde 20 oranında artırmak, bunun yanında üretim kayıplarımızı minimuma indirerek verimliliği artırmak hedeflerimiz arasında yer alıyor.