LED Sektöründe Rekabet Hız Kesmiyor
Özdisan Elektronik LED Teknolojileri Satış Müdürü Öner Güneşdoğdu ile komponent sektörüne ve LED teknolojilerine yönelik kapsamlı bir röportaj gerçekleştirdik. Özdisan Elektronik’e katılım sürecinden sektör deneyimine, sektörün Türkiye ve dünya pazar payından e-ticarete kadar uzun uzun konuştuğumuz Güneşdoğdu, AR-GE’ye yönelik önemli bilgiler paylaştı.
Öner Bey, öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
1980 yılında Bolu’da doğdum. İlk ve ortaöğrenimimi Düzce’de tamamladım. 1998 yılında Düzce Arsal Anadolu Lisesi’nden mezun olduktan sonra yüksek öğrenimim için İstanbul’a geldim. Yıldız Teknik Üniversitesi Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği mezunuyum. Son sınıfta Elektronik Dizgi Sanayi A.Ş. isimli bir firmada AR-GE Yazılım ve Donanım Mühendisi olarak iş hayatına atıldım. Evliyim ve Batu isminde 3,5 yaşında bir oğlum var.
Özdisan Elektronik bünyesinde ne zamandır çalışıyorsunuz, yollarınız nasıl kesişti?
Özdisan Elektronik, çalıştığım firmanın komponent tedarikçilerinden birisiydi. Yani ilk tanışmam bu şekilde oldu. Askerlik görevimi tamamladıktan sonra ise kariyerimi satış alanında ilerletmeye karar verdim ve 2008 yılında Saha Uygulama Mühendisi olarak Özdisan Elektronik’de göreve başladım. Özdisan’ı tercih etmemdeki sebep, yerli ve büyümekte olan bir firma olması dolayısıyla, daha
fazla katkı sağlayarak burada fark yaratabileceğim fikriydi. Bugüne kadar firmanın atılım yapmak
istediği PCB ve PCBA aydınlatma gibi yeni iş alanlarında üstlendiğim sorumluluklarla, bu konuda başarılı olduğumu düşünüyorum.
Göreviniz dahilinde yürüttüğünüz faaliyetler hakkında kısa bir bilgi paylaşabilir misiniz? İş süreçlerinizi öğrenebilir miyiz?
2014 yılından bu yana LED teknolojileri bölümünün yöneticisiyim. Başlangıçta sadece genel aydınlatma ile ilgili ürünlerle ilgilenmekteyken, zaman içinde hemen hemen tüm LED ürünleri, bölümümüzün sorumluluğu altına girdi. Zamanımın çoğunu, satış organizasyonunu ve mevcut tedarikçilerle ilişkileri yönetmek, fiyat politikalarını belirlemek, yeni tedarikçiler ve iş alanları araştırmak alıyor. Haftanın bir veya iki gününü ise satış temsilcisi arkadaşlarla müşteri ziyaretlerine ayırmaya çalışıyorum.
LED teknolojili ürün gruplarınızdan da bahsedebilir misiniz?
Başlıca ürün gruplarımız LED, LED modül, lens ve reflektörler, alüminyum soğutucular ve LED sürücüler diyebiliriz. LED modül ve alüminyum soğutucuların üretimi, kendi tesislerimizde ve ağırlıklı olarak müşteriye özel yapılıyor. LED ve sürücü gibi diğer ürün gruplarında ise piyasa ihtiyaçları ışığında, mümkün olduğunca sürekli ve yüksek hacimde stok bulundurmaya çalışıyoruz.
“Önümüzdeki dönemde amacımız, Türkiye’deki ciromuz
kadar yurt dışında da ciro oluşturmak.”
LED teknoloji alanında hangi markaların ürünlerini temsil ediyorsunuz?
LED teknoloji alanında sektörün önde gelen firmalarıyla çalışıyoruz. LED konusunda Cree, Seoul, Semiconductor ve Lextar’ın distribütörlüğünü yapıyoruz. LED sürücüde Lifud; Lens ve Reflektör alanında Carclo, LEDiL ve iLens çalıştığımız firmalar arasında yer alıyor.
Bu ürünleri ihraç ediyor musunuz?
İhracat yönümüz gün geçtikçe gelişiyor. Şu anda LED, lens ve modüller ihracatını yaptığımız ana
kalemler diyebilirim. Yurt dışındaki müşterilerimizin çoğu önce LED alımı konusunda bizle çalışmaya başlayıp, sonrasında diğer ürün gruplarında da ihtiyaçlarını bizden karşılamaya çalışan firmalardan oluşuyor. Tabii bunda verdiğimiz hizmet ve güvenilirliğimizin büyük rolü var. Öncelikli hedefimiz,
portföyümüzde bu tür firmaların sayısını fazlalaştırmak ve firmaların kalıcılığı sağlayarak toplam ciromuzun içindeki yurt dışı payını artırmak.
Özdisan bünyesinde LED Aydınlatma ile ilgili AR-GE çalışmalarınız hakkında bilgi verebilir misiniz?
Özdisan Elektronik içerisinde bir genel AR-GE departmanımız mevcut. Bunun dışında LED bölümü bünyesinde LED AR-GE’sinden sorumlu iki teknik arkadaşımız bulunuyor. Bu arkadaşlarımız hem LED müşterilerine sahada destek olmak, hem de yeni çıkan ürünleri inceleyerek rekabette bizi öne çıkarabilecek ürün önerileri ve modül tasarımları yapmakla görevliler. Projenin içeriğinde bir kontrol uygulaması söz konusu ise genel AR-GE departmanının desteğine başvuruyoruz.
Biraz sektörlerden bahsedelim. Hangi sektörlere ağırlıklı olarak ürün satışı gerçekleştiriyorsunuz?
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de genel aydınlatma LED endüstrisinin ana sektörü durumunda. Doğal olarak müşteri portföyümüzün çoğunu genel aydınlatma müşterileri oluşturuyor; ancak son zamanlarda bitki yetiştiriciliği, mobilya aydınlatması, otomotiv, güvenlik ve medikal sektörler de gün geçtikçe bizdeki paylarını artırıyorlar.
Peki son zamanlarda ivme kazanan bir sektör var mı?
Genel aydınlatma uzun bir süre daha ciromuzdaki en büyük payı almaya devam edecektir ancak diğer sektörleri de odağımızın dışarısına çıkartmıyoruz. Örneğin mobilya aydınlatması bizim için önemli bir sektör. Son dönemde ise bitki yetiştiriciliği konusunda çok fazla talep alıyoruz. Bu sektör belki henüz emekleme aşamasında ama ileriki dönemde ciddi bir pazar olarak karşımıza çıkacağını öngörüyoruz.
Diğer taraftan medikal ve endüstriyel uygulamalarda özellikle, ultraviyole LED’lerin kullanımı gün geçtikçe artıyor.
Son zamanlarda LED aydınlatma ürün gamına ilave edeceğiniz yeni ürünler olacak mı? Yakın zaman içinde distribütörlüğünü üstlendiğimiz markalar hakkında neler söylemek istersiniz?
Distribütörlüklerimiz arasına son kattığımız marka Lexstar. Firma, Tayvan’ın çipini kendi bünyesi içerisinde üreten yegane LED üreticisi konumunda yer alıyor. Büyük üretim kapasitesine sahip olduğu için istenilen özellikte ürün üretme esneklikleri bulunuyor. Aydınlatma LED’lerinin haricinde infrared, ultraviyole, display ve otomotiv LED’leri ve 3-boyutlu algılama için VCSEL(dikey kavite yüzeyi üzerine yapılan lazer) gibi ürünleri var. Bu iş birliği bize genel aydınlatma dışındaki sektörlerde de güçlü konuma ulaşmamızın yolunu açmış oldu. Cree, ise yüksek güç LED grubundaki pazar liderliğini orta ve düşük güç LED grubuna da taşımayı hedefliyor. Bu doğrultuda geçtiğimiz yıl piyasaya sürülen J-Serisi ürün ailesi artık istenilen performans ve fiyat seviyelerini yakalamış durumda. Cree’nin marka prestiji ve ürün
fiyat / performans oranı göz önünde alındığında, J serisi 2835, 3030 ve 5050 LED’lerin 2.çeyrekle birlikte hızla yüksek bir pazar payına ulaşacağını tahmin ediyoruz. Diğer LED üreticimiz Seoul, yaklaşık iki sene önce, insan merkezli aydınlatma uygulamaları için SUNLIKE® ürün ailesini geliştirdi. Bugünlerde ise bu ürün ailesi güneş ışığına çok benzer bir spektuma sahip olması nedeniyle bitki yetiştiriciliğinde kullanılmaya başlandı. SUNLIKE® 3030 LED’lerin 2019’un en popüler ürünleri arasındaki yerini alacağını ön görüyoruz. Son olarak, bugüne kadar yalnızca iç mekan kullanımı için LED sürücü üreten Lifud, geçtiğimiz ay dış mekan sürücülerinin üretimine başladı. ENEC sertifikası ve 5 yıl üretici garantisiyle sunulan bu ürün ailesini de çok yakında pazarın beğenisine sunacağız.
2018 yılını nasıl geride bıraktığınızı açıklar mısınız? Bu çerçevede 2019 yılsonu ve sonrasına dair hedefleriniz neler?
2018’in ikinci yarısı ülkemizdeki ekonomik çalkantı nedeniyle herkeste olduğu gibi bizde de çok keyifli geçmedi. Dolayısıyla ikinci yarı ciromuz da beklentimizin bir miktar altında kaldı. 2019’a ise iyi başladık ve ilk çeyrekte hedeflerimize ulaşabildik. İkinci çeyrek ortalarında piyasanın daha da toparlanacağından ümitliyiz. Yeni ürünlerimizin devreye girmesiyle, 2019’u hedeflerimizin de üzerinde bir gerçekleşme ile bitireceğimize inanıyorum.
LED aydınlatma ürünleriyle ilgili vermek istediğiniz bilgi ya da uyarılarınız var mı?
LED sektörü, elektronik komponent sektörünün belki en fazla rekabete sahne olan alanı. Arz ve talebin sürekli artmasıyla üretim maliyetlerinin düşmesi ürün fiyatlarında erozyona ve sürekli artan bir rekabete neden oluyor. Bazı üreticilerin bu rekabette var olmaya devam etmek adına daha düşük maliyetli fason üreticiler kullanmak ya da daha düşük kalitede materyallere yönelmek gibi hamleler yapmak durumunda kaldığını gözlemliyoruz. Bu hamlelerin ürün performansındaki etkisi ise çoğu zaman müşterilerin ilk etapta gözden kaçırabilecekleri uzun dönem verilerinde gizleniyor. O yüzden köklü bir marka olmayı hedefleyen aydınlatma üreticilerine benim naçizane tavsiyem, datasheet değerlerini sadece referans kabul edip kendi ürünleri üzerinde yapacakları gerçek ortam testlerinde elde edecekleri verilerle tedarik edilen bileşenin LM-80 gibi test raporlarını karşılaştırarak ürünlerin performans ve maliyetini değerlendirmeleri yönünde.
LED ürünlerin e ticaretteki satış ivmesinden bahseder misiniz?
E-ticaret sayfamızı üzerinden en çok LED sürücü, COB ve bitki yetiştiriciliğinde kullanılan LED’lerle ilgili talepler alıyoruz ancak LED ürünlerinin satışı kendine özgü yapısı nedeniyle yoğun müşteri desteğini
gerektiriyor. Bu yüzden LED teknolojileri tarafında yüksek cirolar elde etmeyi hedeflemiyoruz. E-ticaret sayfamız bizim için daha çok müşteriyi içeriye davet eden gösterişli bir vitrin gibi. Oradan gelen talepler üzerine müşteri temsilcisi arkadaşlar ilgilisiyle iletişime geçip bize yeni cari müşteriler kazandırıyorlar
Sektörün en büyük zorluğu nedir?
Sektördeki yoğun rekabet tüm dünyadaki LED armatür üreticilerinin yaşadığı en büyük sorun gibi görünüyor. Pek çok büyük firma bu sektöre adım atıp geri çıkmak zorunda kaldı. Türkiye özelinde ise katma değerin düşük rekabetin ise bu kadar zorlu olduğu bir sektörde uzak doğudan gelen çok düşük kaliteli ürünlerin ithalatının alınan tüm önlemlere rağmen tam anlamıyla engellenememesi üreticilerimizi
ciddi anlamda zorluyor. Bu şartlarda oluşan aşırı rekabet, üreticilerin çoğu zaman çok düşük karlarla bazen de maliyetine çalışmasına yol açarak sermaye birikiminin, dolayısıyla da AR-GE ve teknolojik yatırım yapılmasının önüne geçiyor.
Özdisan Elektronik’in Türkiye’deki konumunu ve müşteri tarafındaki algısını nasıl tanımlarsınız?
Bilindiği gibi Özdisan, elektronik komponent sektörünün köklü ve lider firması. Bu sene 39. yılımızı kutlayacağız. Özdisan’ın bugünlere ulaşmasının en büyük kaynağı her zaman müşterilerine verdiği güven ve iyi hizmet olmuştur. Hizmet kalitemizden taviz vermeden rekabetçiliğimizi her zaman korumaya çalışıyor, sektörün bilgiye ve ürüne en hızlı şekilde ulaşma ihtiyacını karşılayabilmek için e-ticaret portalımız, depolama alanları gibi yatırımlarla öncülüğümüzü korumaya özen gösteriyoruz. Türkiye’ye güvenilir, arkasında durabileceğimiz ürünler ithal ediyor, müşterilerimizin karşılaştıkları bir zorluk karşısında kenara çekilmiyor ve siparişlerini tam zamanında, kusursuz olarak teslim etmek için yoğun mesai harcıyoruz. Böylelikle de ürünün ötesinde bir değer yaratmış oluyoruz. O yüzden her ne kadar yaptığımız iş sadece elektronik komponent satışı gibi görünse de aslında biz bir hizmet satıyoruz.
