Son zamanlarda adından çokça söz ettiren Endüstri 4.0 diğer adıyla 4. Sanayi Devrimi, çağdaş otomasyon sistemini, veri alışverişlerini ve üretim teknolojilerini doğrudan ilgilendiriyor. Dijital dönüşüm dinamiklerinden yola çıkarak geleceğin akıllı üretim ekonomisini doğuran bu devrim, tüm dünyada sektörlerin geleceğini şekillendirecek. Özdisan Elektronik’ten AR-GE ve Teknik Destek Mühendisi İbrahim Ekmekçi 4. Sanayi devrimi hakkında merak edilenleri kaleme aldı. Yaşanan çevresel, ekonomik ve sosyal değişimler bazı ihtiyaçları da beraberinde getiriyor. Tarih boyunca üretimi kökten değiştiren 4 farklı endüstri devrimi yaşandı. Buharlı makineyle birlikte başlayan 1. Sanayi Devrimi zaman içerisinde farklı ihtiyaçlar ve rekabet şartları doğrultusunda 4. Sanayi Devrimi’ne ulaştı. Yapılan işlemlerde gözlemleme ihtiyacı, geçmişteki veriler ile analiz yapma ve bu yapılan analizleri gelecekteki süreçlerin optimizasyonunda kullanmak ihtiyacı endüstriyi tamamen farklı bir yola soktu. Artık sistemler dahili olarak birbirleri ile haberleşmek yerine her bir sistem diğerleri ile etkileşimli olarak çalışabilecek. Bu fikir de Endüstri 4.0’ın temel fikri olarak karşımıza çıktı. Böylece bir makine arıza yaptığı zaman tamir edilmek yerine, arıza yapılacağı tespit edilip daha arıza yapmadan tamir işlemi gerçekleşebilecek. Bu sayede hem zaman hem de enerji bakımından çok büyük bir optimizasyon gerçekleştirilecek.
Nesneler Birbirleriyle Etkileşime Geçiyor
Nesnelerin interneti, en basit tanımla etrafımızdaki eşyaların birbirileri ile konuşması ve iletişim halinde olmasıdır. Bu iş için üretilmiş sensörler ve çipler sayesinde bu eşyalar birbirleri ile konuşabilir veya internet ile iletişim sağlayıp, dünya üzerinde internete erişim olanağı olan diğer eşyalar ile veri aktarımı yapabilir. Tabii ki öncelikle nesnelerin birbirleri ile iletişim kurabilmeleri için internet ortamına erişebilmeleri gerekiyor. Bu erişimi sağlamanın da birçok yolu mevcut. Wi-Fi, ethernet gibi çözümlerin yanında ortama bağımlı kalmayan çözümler de mümkün. Ortama bağlı kalmak cümlesine açıklık getirmek gerekirse, Wi- Fi, ethernet vb. gibi erişim araçları, bulunulan ortamda bir internet ağına ihtiyaç duyar. Wi-Fi modülü bağlamak için bir Wi-Fi ağı, ethernet modülü bağlamak için ise bir ethernet hattı gerekir. Fakat hücresel bazlı (GSM bazlı) modüller, bulunulan ortamda herhangi bir ağa ihtiyaç duymazlar. Üzerlerine takılan birer sim kart yardımı ile kendi ağlarını oluşturarak bağlı olduğu nesneyi kolaylıkla internete açıp diğer cihazlar ile haberleşmesini sağlayabilirler.
Maliyetler Düşüyor
Endüstri 4.0 ile katma değeri yüksek ürün ve hizmet üretmek daha kolay hale geldi. Bu devrim, daha az maliyetle üretim, zaman kazanımı, minimum enerji kullanımı, az kaynakla yüksek hızda çalışma, daha fazla verim ve kaliteli ürün üretme imkanı sunuyor. Endüstri 4.0 sayesinde firmalar tedarikçiden fabrikalara, dağıtımcıdan üretilen ürüne kadar teknoloji sayesinde birbiriyle sürekli iletişim halinde olacak. Bu durumda şirketler üretim süreçlerini daha iyi ölçmenin yanında tedarik zincirlerinin yönetimini de daha kolay yapabilecek. Son kullanıcıların talepleri daha doğru ölçülebildiği için de ortaya daha az maliyet çıkmış olacak.
Geleceğin Akıllı Üretim Ekonomisi Doğuyor
Endüstri 4.0, dünyadaki küresel rekabet ortamında önde ve öncü olmak isteyen kurumlar için ciddi bir zorunluluk olarak karşımıza çıkıyor. Çünkü artık işletmelerde verimliliğin tanımı baştan yazılıyor. Geleneksel otomasyon ve imalat sanayii yerini bilişim teknolojileri ile entegre olmuş üretim sistemlerine bırakıyor. Bir başka deyişle bilişim teknolojileri ile imalat sektörü işbirliği yapıyor. Bununla birlikte akıllı üretim ekonomisi ortaya çıkıyor. Şirketler üretim bantlarını kuvvetlendiriyor, verimlilik artıyor. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde milyarlarca makinanın birbiriyle iletişim halinde olacağı tahmin ediliyor. Akıllı üretim teknolojileriyle birlikte küresel ticaret hacmi de artacak ve bu durum inovasyonu da tetikleyecek.
İstihdamda Artış Bekleniyor
Endüstri 4.0 ile ilgili kaygıların başında gelen iş kaybı yaşanması ihtimali, konunun uzmanları tarafından gerçek dışı olarak kabul ediliyor. Endüstri 4.0 ile birlikte, ağır parçaların kaldırılması veya hassasiyet isteyen parçaların montaj işlemlerinin önemli ölçüde robotlar tarafından yapılması, iş gücünün farklı alanlara kaymasını sağlayacak. Böylelikle işçi kapasitesi, katma değeri daha yüksek işlere yönlendirilmiş ve sağlık standartları iyileştirilmiş olacak.
Yeni Teknoloji Alanları Önem Kazanıyor
Endüstri 4.0’ın temelinde, robotik ve mekatronik olmak üzere gelişmiş teknolojiler yer alıyor. Siber – fiziksel sistemlerin ve internet ağının sanayi ile bütünleşmesinin sonucu olarak aşağıdaki teknoloji alanları önem kazanıyor.
