AR-GE VE TEKNİK DESTEK MÜHENDİSİ
Labcenter Electronics’in geliştirdiği Proteus alanında en yetenekli devre çizim, simülasyon, animasyon, baskı devre çizim ve 3D modelleme yapan programlardan birisidir. Proteus, ISIS ve ARES (Advanced Routing and Editing Software) olmak üzere iki bölümden oluşur. ISIS ile elektronik devre şeması çizimleri yapılırken aynı zamanda bu devrelerin analizi, simülasyonu yapılabilir. ISIS’te çizilmiş devreler ARES’e aktarılarak 3D modellemesi ve baskı devre çizimi gerçekleştirilir.
Proteus programının bazı avantajları şunlardır;
● Elektronik devreler simülasyon ortamında test edilebildiği için zaman, para ve enerji tasarrufu sağlanır.
● Birçok test cihazı devrelerde kullanılabilir. (Osiloskop, Sinyal Jeneratörü, vs..)
● Devrede kullanılan elemanların değerleri rahatlıkla değiştirilerek farklı sonuçlar elde edilebilir.
● İşlemci tabanlı her türlü devreler test edilebilir.
● Çok geniş bir elektronik komponent kütüphanesi vardır.
● Çizilen devrelerin malzeme listeleri çıkartılabilir.
Proteus programını çalıştırdığımızda aşağıdaki gibi bir ekran karşımıza gelecektir. Bu ekran üzerinden ISIS ve ARES çalışma alanları arasındaki geçişi sağlayabiliriz.
1.Yeni Proje Oluşturma
Yeni proje oluşturmak için sol üst köşedeki “File” menüsünden “New Project” seçilir. Karşımıza gelen ekranda projenin adı ve klasörü belirlenir. Proteus’un hazır şablonlarını kullanmak için “Design Templates” bölümünden seçim yapılır. PCB şablonu için aynı seçim yapılabilir. Projede mikroişlemci
kullanılacak ise bu işlemci karşımızdaki ekrandan seçilir ve yeni proje sayfası hazır olur.
2.Komponent Seçimi
Projeyi oluşturduktan sonra devre için sol taraftaki menü üzerinden “Component Mode” butonu ile komponent moduna geçilir. Daha sonra sol taraftaki sekmeden “P” butonu ile komponent seçimi yapılır.
3. Komponent Yerleşimi ve Bağlantısı
Komponentler seçildikten sonra sırayla proje sayfasına yerleştirilir. Daha sonra bu yerleştirilen komponentlerin birbiri ile bağlantısı yapılarak devrenin şematiği oluşturulur.
4. Devre Kontrolü
Çizimi tamamlanan devrede herhangi bir hata, eksik bağlantı, devreye yerleştirilip gözden kaçıp kullanılmayan komponent var ise bunun kontrolü için üst menüden “Electrical Rules Check” seçilir. Açılan sayfada devre ile ilgili kontrol sonuçları görülür.
5.Simülasyon
Elektronik devre oluşturulduktan sonra istenildiği takdirde devrenin simülasyonu yapılabilir. Simülasyonu başlatmak için proje ekranının sol alt bölümünde bulunan “Run (Play)” butonuna basılır. Eğer devrede mikroişlemci bulunuyorsa simülasyonu başlatmadan önce mutlaka mikroişlemcinin yazılımı yüklenmesi gerekir. Bunu yapmak için ise mikroişlemcinin üzerine sağ tıklanır. “Edit Properties” tıklandıktan sonra açılan pencerede “Program File” bölümünden yazılım dosyası (.hex) seçilir. Aynı zamanda bu pencere üzerinde işlemcinin çalışma frekansı da değiştirilebilir. Bu işlem yapıldıktan sonra simülasyon başlatılır.
6. Malzeme Listesi (BOM List) Oluşturma
Projenin üstünde yer alan menüde “Bill of Materials” seçeneğiyle Proteus’ta çok kolay bir biçimde liste oluşturulabilir. Bu seçeneğe tıklayınca açılan pencerede listede hangi parametrelerin bulunmasına karar verilebilir. Sol alt köşedeki “Generate BOM” sekmesinde malzeme listesinin hangi formatta kaydetmek istediğimiz seçilebilir. HTML, PDF, Excel ve CSV formatlarında kaydedilebilir.
7. Devre Şemasını ARES’e Aktarma
ISIS’te çizilen devre ARES’e aktarılarak PCB çizim işlemine geçilebilir. Devreyi ARES’e aktarmak için proje dosyasında üstte bulunan ARES logosuna tıklanır. Bu işlemden sonra ekrana yeni bir arayüz gelir.
8. Devre Elemanlarının Yerleşimi ve Bağlantısı
Devre elemanlarımızı ARES’e aktardıktan sonra sol menüde “Component Mode” ile komponentler görülebilir. Komponentleri yerleştirmeye başlamadan önce sol menüden oluşturulmak istenen PCB’nin
şekline göre bir grafik seçilir. Grafik istenilen ölçüde proje sayfasına çizilir. Çizilen bu şekle sağ tıklanarak “Change Layer” seçeneğinden katman değiştirilerek “Board Edge” yapılır. Bu şekilde PCB’nin
sınırları belirlenmiş olur. PCB şekli ve ölçüsü belirlendikten sonra sol menüden komponentler PCB’ye yerleştirilir. Komponentler PCB’ye yerleştirildikten sonra komponentlerin üzerinde çıkan yeşil ve sarı kılavuz çizgileri yardımıyla komponentlerin bağlantıları yapılır. Komponentlerin bağlantılarını yapmak için sol menüde bulunan “Track Mode” seçilir. Track Mode seçildikten sonra sol sekmede yol kalınlıklarını
seçebileceğimiz seçenekler gelir. Bu seçeneklerden çizime uygun olan boyut seçilir. Komponent bağlantıları bu şekilde yapılır. Komponent bağlantıları yapıldıktan sonra devreye kaplama yol veya ground yapmak için üst menüden “Tools > Power Plan Generator” seçilir. Açılan ekranda kaplamanın bağlantısı, hangi katmanda olacağı, kenar kalınlığı ve kaplamanın diğer komponentlere ve PCB kenarlarına yaklaşabileceği uzaklık seçilir.
9. Gerber Dosyasının Hazırlanması
PCB çizimi tamamlanan projede geriye PCB’nin üretilmesi için gerber dosyasının hazırlanması kalır. Gerber dosyasını oluşturmak için ARES arayüzünde üst menüden “Output > Generate Gerber/Excellon File” seçilir. Açılan pencerede çizime ön test yapılması için “YES” ile devam edilir. Bu testin sonucunda herhangi bir hata ile karşılaşılır ise çizime tekrar dönülüp hata düzeltilerek aynı adımlar tekrar yapılır.
Herhangi bir hata ile karşılaşılmadı ise gerber dosyasını oluşturmak için açılan pencerede bazı parametreler ayarlanır. Gerber dosyasının adı, oluşturulacağı klasör ve dosyanın hangi formatta çıkacağı gibi birçok parametre değiştirilebilir. Bu işlemler yapıldıktan sonra “OK” butonu ile gerber oluşturulur. Oluşturulan gerber dosyası incelenerek herhangi bir soruna rastlanmadıysa üretici firmaya gönderilir.
