İthalat ve lojistik süreçler, distribütör firmalar için tedarik zincirinin en önemli parçalarındandır. Türkiye’nin lider elektronik komponent distribütörü Özdisan Elektronik’in İthalat ve Lojistik Müdürü Sena Yılmaz ile bir araya gelerek, sektörün gidişatını ve iş süreçlerini konuştuk. Yılmaz, fiyat istikrarının ithalattaki öneminden bahsederek, Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Öncelikle sizi biraz tanıyabilir miyiz? Kısaca kendinizden bahseder misiniz?
1981 yılında İstanbul’da doğdum. İstanbul Üniversitesi Turizm İşletme mezunuyum. Henüz 18 yaşında bir öğrenciyken tanıştığım Özdisan Elektronik’te yaklaşık 20 yıldır çalışıyorum.
Özdisan Elektronik ile yollarınız nasıl kesişti?
Öğrenciyken, part time çalışmak için iş arıyordum. Aslında Turizm öğrencisi olduğum için, bir seyahat acentesinde veya otelde çalışmak bölümüm için daha uygundu. Yine de Özdisan Elektronik’te telefon operatörü olarak işe başladım. Yönetici Asistanı, ardından İthalat & İhracat Sorumlusu ve 8 yıl kadar da İthalat & İhracat Müdürü olarak görevime devam ettim. Şimdi ise İthalat ve Lojistik Departman Müdürüyüm.
Çok uzun zamandır Özdisan Elektronik bünyesinde çalışıyorsunuz, bir şirkette bu kadar uzun zaman çalışmanın dezavantajı oluyor mu?
Açıkçası, uzun zamandır aynı şirkette çalışıyor olmanın hiçbir dezavantajıyla karşılaşmadım. Aksine her geçen yıl kendimi geliştirebilmiş olmam ve profesyonel kariyerimde yukarı yönde gerçekleşen pozisyon değişiklikleri iş yerime olan bağlılığımı ve sadakatimi ciddi anlamda yükseltti.
İş tanımınızdan ve genel sorumluluklarınızdan bahsedebilir misiniz?
Özdisan, Türkiye’nin lider elektronik komponent distribütörüdür. Distribütör bir firma olarak ithalat departmanı ve ona bağlı lojistik operasyonlar şirketimizin tedarik zincirinin en önemli halkası. Talep edilen malzemenin araştırılıp bulunmasıyla başlayan süreç, yurt dışı satın alma, sipariş ve lojistik operasyonlar ile devam ederek, gümrük çekim işlemlerinin tamamlanması ve depoya sevki ile son buluyor. Özdisan ithalat departmanı olarak görevimiz; malzemelerin ve malzemelere ait bilgilerin, üretici ya da tedarikçilerle şirketimiz arasındaki karşılıklı akışının etkin ve doğru şekilde sağlanmasıdır. Bu kapsamda tüm tedarik aşamalarında; operasyonları planlamak, işletmek, kontrol edilmesini ve izlenmesini sağlayacak işlemlerle birlikte, rekabet gücümüzü yükseltecek satın alma işlemlerini gerçekleştirmek, operasyon ve lojistik süreçlerini düzenlemek, talep ile tedariği dengeleyecek işleyişi sağlamak temel stratejimiz.
“Distribütör firmalarda ithalat departmanı ve ona bağlı lojistik operasyonlar,
tedarik zincirinin en önemli halkası.”
Satın almalarda fiyat istikrarını sağlamak için neler yapıyorsunuz?
Fiyat istikrarını sağlamak adına uyguladığımız bazı kriterler bulunuyor. Bu kriterlerin arasında önemsediğimiz ve işimizin en önemli parçalarından olan başlıklar;
- Market fiyatlarının güncel bilgilerine ulaşarak, müşteriler ya da bölge pazarlarının “common items” olarak tabir ettiği ortak ürün taleplerini birleştirme yoluyla yüksek adetlere ulaşarak pazarlık şansımızı maksimuma yükseltmek,
- Sağladığımız bu yüksek pazarlık gücümüzü, ileriye dönük, terminli olarak tabir ettiğimiz planlı siparişler
vererek olası alokasyon problemlerinin önüne geçebilmek için kullanmak, - Bunlara ek olarak lojistik firmalarıyla özellikle de havayolu ve kargo firmaları ile görüşerek navlunların 6 aylık ve yıllık periyotlarda sabit kalmasını sağlayacak anlaşmalar yapmak.
İthalatta kaldırılmasını istediğiniz engeller var mı?
Bazı ürünlerde uyulması gereken teknik standartlar ve düzenlemelerle, ithalata konu ürünlerin bu kriterlere uygun üretildiğini belgeleyen uygunluk değerlendirilmesi (TAREKS, CE, TSE vb) işlemlerine başvuruluyor. Bununla birlikte bazı önlemler, insan sağlığı ve güvenliği gibi amaçların dışında uygulanıyor, ticarette teknik engeller olarak adlandırılıyor ve uluslararası ticaretin serbest akışını olumsuz etkiliyor. Yine bazı ürünlere uygulanan ek vergi uygulaması, konu olan eşyaya ait gümrük vergisinin yanında ek vergi ya da fon adı altında ek ödeme alınması da, ithalatı daha maliyetli bir hale getiriyor. Bunun amacı yerli sanayiyi korumak olsa da, bitmiş ürün harici diğer komponent gruplarının ithalatında ek vergilerin kaldırılması iyi bir gelişme olurdu. Örneğin hoparlör ve mikrofonlardaki %20 ÖTV, şerit LED’lerde bulunan %20 ilave gümrük vergisi, bazı işlemciler için talep edilen TRT Bandrolü ya da ana kart ve geliştirme kitleri için ödenmesi gereken Kültür Fonu gibi ekstra masraflar, ithalat maliyetlerini oldukça artırıyor.
Lojistik yapılanmanız hakkında bilgi verir misiniz?
İthalat; tedarik sürecinin yanında lojistiği; lojistik ise sipariş yönetimi, dış ticaret, gümrük ve yüklerin akışı ile ilgili diğer faaliyetleri kapsıyor. Tüm bu faaliyetlerin takibini, planlanmasını ve işleyişini en iyi şekilde yerine getirirken, yüksek kaliteli servisimizi düşük maliyetler ile organize ederek, hem Özdisan’ın hem de hizmet verdiğimiz müşterilerimizin karlılıklarını yükseltmek en önemli amacımız. Bu anlamda gerek hava yolları, gerek denizyolu ve karayolu acenteleri ve express kurye firmalarıyla yapılan anlaşmalar doğrultusunda, Özdisan adına kazanılmış fiyat ve öncelikli kargo statüsü avantajının, diğer
DMY Grup firmaları için de uygulanmasını sağlayarak, lojistik ve navlun anlamında tüm firmalarımız için önemli bir kazanım elde etmiş oluyoruz. Bunun yanında ISO 27001 ve YYS (Yetkilendirilmiş Yükümlü
Statüsü) belgeleri için başvuru sürecindeyiz. YYS, gümrük idaresinin dış ticaret işlemlerinde güvenebileceği kişi ve kurumları belirleyerek, bu kişiler üzerindeki kontrolün azaltılmasını ve kaynaklarının daha yüksek kontrol gerektiren işlemlere yoğunlaştırılmasını sağlamak amacıyla ortaya çıktı. Yetkilendirilmiş yükümlü, gümrük yükümlülüklerini yerine getiren, kayıt sistemi düzenli
ve izlenebilir olan, mali yeterlilik, emniyet ve güvenlik standartlarına sahip, kendi kontrolünü yapabilen
güvenilir firmalara gümrük işlemlerinde birtakım kolaylık ve imtiyazlar tanıyan uluslararası bir kavramdır. Özdisan Elektronik olarak 2018’in son çeyreğinde belgelerimizi elimize almış olacağız. Böylelikle, gerek ithalat gerekse ihracat operasyonlarımızda çok daha hızlı işlem yapabileceğiz.
“Özdisan ithalat departmanı olarak görevimiz; malzemelerin ve malzemelere ait bilgilerin, üretici ya da tedarikçilerle şirketimiz arasındaki karşılıklı akışının
etkin ve doğru şekilde sağlanmasıdır.”
Peki yılda ne kadarlık bir sevkiyat yapıyorsunuz? Hangi taşıma modunu kullanıyorsunuz?
Hava, kara, deniz ve express kurye taşımaları dahil olmak üzere, yılda yaklaşık 3000 ithalat dosyamız oluyor. Denizyoluyla 1000 m3, karayolu ile ise 500 m3 yükleme organize ediliyor. Havayolu taşımalarında Avrupa ve Uzakdoğu çıkışlarında yıllık yaklaşık 800.000 kg yükleme yapılıyor. Bu nedenle Türk Hava Yolları ile özellikle Uzakdoğu çıkışlarında, toplam 750.000 kg/yıl yük için sabit fiyat ve öncelikli kargo statüsü yaratmak adına anlaşma yaptık. Standart yükleme modellerinin dışında, müşteriye özel proje taşımalarımızda kara + hava ya da deniz + hava tasıma modüllerini de zaman zaman tercih ediyoruz.
Lojistik şirketlerinden ne tür hizmetler alıyorsunuz?
İletilen yükleme talimatları ile nakliye firmaları, çıkış yapılan bölgedeki acenteleri aracılığıyla yüklemeleri
organize ederler. Forwarder olarak öncelikle yükümüzü emanet edebileceğimiz her açıdan güçlü, güvenilir bir firma tercih ediyoruz.
Lojistik iş ortaklarınızı hangi kriterlere göre seçiyorsunuz?
İş ortaklarımızı belirlerken, yüklemelere ait lojistik takip ve operasyon sürecinde doğru ve zamanında bilgi akışı, yükte oluşabilecek olası probleme karşı hızlı çözüm kabiliyeti, verdikleri hizmete göre oluşan maliyeti sabitleyerek ortalama yük maliyetimizi minimum seviyelerde tutulması gibi kriterlerimiz bulunuyor. Aynı zamanda global acente ağının geniş olması da tercih sebeplerimiz arasında yer alıyor.
